Mustafa İSLÂMOĞLU Tevhid İslam’ın Üssü’l-Esasıdır Allah’ın kitabında, tevhid kadar titizlendiği bir başka konu yoktur. Allah’ın peygamberlerinin tümünün ortak çağrısı tevhidedir. Tevhid, İslam’ın üssü’l-esasıdır. İslam adına ne inşa edilmişse, tevhid temeli üzerine inşa edilmiştir. Bu yüzden tevhide yönelik her tahrif [...]
Mustafa İSLÂMOĞLU İman dinin ruhudur, İslam dinin bedenidir İman ve İslam kavramlarının eşanlamlı olduğunu söyleyenler olmuştur. Bu öncelikle dil açısından doğru değildir. Zira isimlerin farklılığı manaların farklılığına delalet eder. İman ve İslam kavramlarının eşanlamlı olduğu tezini Kur’an da desteklemez. Şu âyet bunun delilidir: قَالَتِ الْاَعْرَابُ اٰمَنّاَ [...]
Mustafa İSLÂMOĞLU İlim nedir? Bir önceki konu olan takva, bir “bilinçlilik” hali idi. Ama o bilince ulaşmak için ‘ser-maye/ana-maya’, yani ‘yakıt’ gerektir. İşte ilim insanı o bilince ulaştıran ‘ser-maye’, yani yakıttır. Bu yüzden bilgi olmadan bilince ulaşılmaz. Bir medeniyeti, o medeniyetin kurucu aklı üretir. Medeniyetleri birbirinden ayıran şey, kurucu aklın bilgiyi [...]
Mustafa İSLÂMOĞLU "التقوى إنما تكون على من عقلها" “Takva ancak onu anlayıp akleden kimsede bulunur.” İmam Şafii Dergimizin önceki sayılarında işlenen “fıtrat” ve “ahlak” kavramlarıyla, “takva” arasında şöyle bir ayrım var: Fıtrat bizim tercihimiz değil, Yaratıcının bize bahşettiği idi. Dolayısıyla fıtrat üzerindeki tasarruf sadece [...]
Mustafa İSLAMOĞLU “Ahlak”ın lügavi çerçevesi Ahlak hem hilk hem de hulk köküne nisbet edilir. Hilk insanın fıtri tabiatını, hulk insanın manevi yanını, halk insanın maddi ve sosyal yanını ifade eder. Ahlak’ın hulk boyutu hilk ve halk boyutundan güçlüdür. Nasıl ki ruh bedenin, ahiret dünyanın, ğayb şahadet âleminin, mana maddenin öznesi ise, manevi olan da [...]
Mustafa İSLAMOĞLU Fıtrat’ın kavramsal alanı “Yaratılış” manasına gelen fıtrat’ın kök anlamı “bir şeyin açılması ve içindekinin ortaya çıkması”dır. Ağzı açılınca ortaya çıkan “içindeki”, kelimenin tam manasıyla “yaratılış”tır. Oruçlunun ağzı açıldığı için orucu bitiren yemeğe iftâr [...]
Mustafa İSLAMOĞLU Vahyin dörtlü inşa modeli İlahi bir inşa projesi olan vahiy, muhatabını dört aşamalı bir modelle inşa eder: Vahiy, çoğunlukla içini boşaltıp yeniden anlam yüklediği kelime ve kavramlarıyla muhataplarının tasavvurunu inşa etmeyi amaçlar. Büyük-küçük (ekber-esğar), iyi-kötü (maruf-münker), hayat-ölüm (hayat-mevt), [...]
Mustafa İSLAMOĞLU Tariflerden bir tutam İslam uleması arasında ilmin birçok tarifi vardır. Bu tarifler, tarifi yapanın meşrebine ve mezhebine bağlı olarak değişiklik gösterir. Sırf ilmin tarifinden yola çıkarak, bürhan, beyan ve irfan ehlinin bakış açılarındaki temel farklılık ortaya konulabilir. Mesela ilk İslam filozofu Kindî ilmi “vicdan” olarak tarif eder: “Varlığın [...]
Mustafa İSLAMOĞLU Allah demek anlam demektir Varlık anlamlıdır. Anlamı olmayan hiçbir şey var olmaz. Var olmuşsa mutlaka anlamıyla birlikte var olmuştur. Biz bilemesek de, varlık varoluştan getirdiği anlamı bünyesinde taşır. Anlamını bilemediğimiz eşya ve olayları anlamsız saymamız haddi aşmaktır. Bize düşen gerçeği itiraf etmek, eşya ve olayların her birinin bir anlamı bulunduğunu, fakat bizim bu [...]